leonidas
31-12-2008, 01:52
Από τα αγαπημένα μου χρονογραφήματα του Συγγραφέα και λόγιου Νίκου Δήμου στο περιοδικό Car
Ένοχο Πάθος
Την πρώτη φορά πού δημοσιεύτηκε αυτή ή εξομολόγηση τυπώθηκε με γράμματα τόσο μικρά, που δεν την διάβασε κανείς.
Καλύτερα! σκέφθηκα τότε. 0ι αμαρτίες πρέπει να μένουν κρυφές.
Αλλά ή άδικη ενοχή πού νιώθω με πνίγει. Επανέρχομαι!
Κάποια στιγμή βρίσκουν όλες οι καταπιεσμένες μειονότητες τον συνήγορο τους: οι ομοφυλόφιλοι, οι ερυθρόδερμοι, οι μορμόνοι, οι μαζοχιστές, οι ραδιοπειρατές, οι χίπηδες, οι φιλόζωοι...
Γιατί όχι και εγώ; Στο κάτω-κάτω δεν ενοχλώ κανένα!
Ομολογώ το κρίμα μου. ( Ψ ι θ υ ρ ι σ τ ά ): Αγαπώ τα αυτοκίνητα. (Πιο δυνατά): ΑΓΑΠΩ ΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ!
Κι όχι μόνο τα αυτοκίνητα αλλά και την "υπερβολική" ταχύτητα, και τους αγώνες, και τις γρήγορες στροφές, και τις αναβάσεις, και τους χωματόδρομους και - τι διαστροφή! - προτιμώ να οδηγώ στη βροχή, στο χιόνι ή στο γαρμπίλι, παρά στην μετριοπαθή στεγνή άσφαλτο...
Και, αλίμονο! Δεν αγαπάω καν τα χρήσιμα πενταθέσια, πεντάπορτα, αυτοκίνητα, με απλόχωρο πορτ-μπαγκάζ, πού στο κάτω-κάτω σε μεταφέρουν "από χωρίου εις χωρίον". Όχι, προτιμώ τα διθέσια, δίπορτα, χωρίς πορτ-μπαγκάζ, πού είναι άχρηστα για κάθε οικογένεια. Πού είναι χαμηλά και στενάχωρα, έχουν μεγάλα μοτέρ και φαρδιά λάστιχα και είναι αδύνατο να τα οδηγήσει άνθρωπος με υπερβολικό βάρος ή μειωμένη ευκινησία, γιατί, απλούστατα, δεν μπορεί να μπει μέσα...
Αυτό ήταν. Τα είπα και ξαλάφρωσα. Τώρα μπορείτε να με στήσετε στον τοίχο. Χωρίς -παρακαλώ - να μου δέσετε τα μάτια.
Γιατί σας έκρυψα κάτι. Αυτά πού σας εξομολογήθηκα δεν τα σκέπτομαι μόνο. Τα κάνω... Δεν είμαι ένοχος εγκληματικής πρόθεσης - αλλά πράξης... Δεν είναι θεωρητική ή σχέση μου με αυτά τα αντί-οικογενειακά αυτοκίνητα. Τα χρησιμοποιώ. Τα οδηγώ. Τα πληρώνω. . .
Και όσο κι αν ντρέπομαι να το πω, ή εξαθλίωση μου έχει φτάσει στα τελευταίο σκαλοπάτι. Μετά από είκοσι χρόνια σκληρής δουλειάς, μετά από μία επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία, αντί να έχω πολυκατοικίες, βίλες, οικόπεδα, μετοχές ή χρυσάφι, έχω... ένα αυτοκίνητο.
Τρομερό! θ’ αναφωνήσουν οι καλοί αστοί.
Κι ακόμα χειρότερο: άνθρωπος με σπουδές φιλοσοφίας και φιλολογίας, με πολυετή θητεία σε ξένα πανεπιστήμια, συγγραφεύς πολλών βιβλίων και μελετών, σχολιαστής και κριτικός - βρίσκω την μεγαλύτερη ευχαρίστηση μέσα σε (ή κάτω από) μία α ν τ ι -πνευματική μηχανή. (Ναι, μαστορεύω κι όλας!). Και δίπλα στην (σοβαρή) φιλοσοφικό-λογοτεχνική μου βιβλιοθήκη έχω και μιαν άλλη, γεμάτη βιβλία και περιοδικά για... αυτοκίνητα.
Αίσχος! θα ανακράξουν οι απανταχού διανοούμενοι.
(Τώρα πού το ξαναδιαβάζω προβλέπω πώς το κείμενο αυτό θα καταχωρηθεί κάποτε στα αναγνωστικά του σχολείου με τίτλο "εξομολόγηση ενός χαμένου κορμιού" και θα διαβάζεται στα παιδιά για να εντείνει την αποστροφή τους προς τις αντικοινωνικές πράξεις).
Βέβαια εγώ έχω επεξεργαστεί ολόκληρη θεωρία πού δικαιολογεί φιλοσοφικά το βίτσιο μου (κάτι περί αυτο-κίνησης πού συνδέεται με την ελευθερία, την ανεξαρτησία και την αυτονομία). Άλλα αυτή δεν θα συμπεριληφθεί σε αναγνωστικά. Ίσως στο index των απαγορευμένων βιβλίων.
Πριν τρία χρόνια - καταλαβαίνοντας πώς δεν είναι δυνατό να πηγαίνω πάντα κόντρα στο ρεύμα - πήρα την απόφαση να αναμορφωθώ. Να γίνω ένας λογικός, σώφρων και ευυπόληπτος πολίτης, με κοινωνική συνείδηση και συναίσθηση ευθύνης. Πούλησα το (τότε) μεγάλο μου αυτοκίνητο και το αντάλλαξα με δύο μικρά (μονά-ζυγά) οικογενειακά.
Για ένα χρόνο δεν αμάρτησα καθόλου. Περιοριζόμουν στο να προσθέτω κάθε εβδομάδα κι από ένα ακόμα "έξτρα" στα ταπεινά μου οχήματα.
Μέχρι πού ΤΗΝ είδα. Τέσσερις μήνες πάλεψα με την λογική μου, με τα ήθος μου, με τη σοβαρότητα μου, με τις ενοχές μου, με το πορτοφόλι μου. Κάθε τόσο περνούσα και την κοίταζα. Περίμενε υπομονετική, ήσυχη αλλά σίγουρη για την γοητεία της. Ήξερε ότι θα αργήσει να αγοραστεί, γιατί ήταν "τεκμήριο". Τεκμήριο αμάχητο, όχι πλούτου (άλλα αυτοκίνητα τον τεκμηριώνουν καλύτερα) αλλά γούστου και γνώσης. Κλεισμένη στις αιφνίδιες καμπύλες και τις δυναμικές αιχμές της (πού κοσμούν ήδη το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης) περίμενε.
Άντεξα ακόμα ένα μήνα. Και τελικά ξανακύλησα. "Ενέδωσα" πού θα έλεγε ο Καβάφης.
Τώρα οδηγώ ένα αυτοκίνητο πού με το τιμόνι του απασχολεί όλες τις νευρικές απολήξεις των δακτύλων, ενώ με τα πεντάλ του διαψεύδει όλα τα εξαρτημένα ανακλαστικά της συνηθισμένης οδήγησης. Ένα αυτοκίνητο που με έκανε να ξεχάσω τη μεγαλύτερη μου παλιά αγάπη: την Porsche Carrera. Ένα αυτοκίνητο πού βρίσκεται 10 χρόνια μπροστά σα σύλληψη. Σκεφθείτε: με κινητήρα 2700 κυβικών εκατοστών, καταναλίσκει στον ανοιχτό δρόμο 10 λίτρα στα 100 - με απαγορευμένες ταχύτητες.
Αν αύριο ο κ. Καθένας θα μπορεί να κυκλοφορεί οικονομικά το οικογενειακό του, όχημα, θα το οφείλει στην συνταγή πού πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε στο αντικοινωνικό αυτό τετράτροχο: αεροδυναμική γραμμή, ελαφριά κατασκευή και υψηλή συμπίεση για τέλεια καύση.
Ξέρω πώς είναι ένα από τα τελευταία σπορ αυτοκίνητα (είδος υπό εξαφάνιση) και οπωσδήποτε το τελευταίο πού θα μπορώ να αποκτήσω. Ή νέα του τιμή (μετά τις διπλές εισφορές) είναι απλησίαστη. Ή αίσθηση του αναντικατάστατου κάνει τις όψιμες αγάπες πιo έντονες. Τις πυροδοτεί με πίκρα και πάθος.
Αλίμονο! "Όποιος δεν ένιωσε το αυτοκίνητο αυτό να χορεύει, σε στροφές με την αγωνιστική του ανάρτηση να αντιδρά σαν γεωμετρικό θεώρημα - έχει χάσει κάτι από τον πλούτο της ζωής. Όποιος δεν έχει ζήσει την διχοτόμηση του ανέμου με ύπερδιακόσια χιλιόμετρα...
Λοιπόν ναι - όπως έλεγαν παλιά, για τους παράνομους εραστές - είμαι έρμαιο του πάθους μου, είμαι άθυρμα στα χέρια της, θήραμα στα δίχτυα της. Θα πάω στην κόλαση των κακών αστών. Έστω: καλύτερα αυτό, παρά η "κονόμα" και ή "μάσα" στις ταβέρνες των Μεσογείων...
Έτσι λεω, κι όμως τα πλέγματα ενοχής με κυνηγούν. "Αισθάνομαι κηλιδωμένος άνθρωπος να είμαι" πού γράφει κι ο ποιητής Παπατζώνης. Αλλά ελπίζω κάπου στην κόλαση πού θα πάω να υπάρχει μία γωνιά γι αυτούς πού αγάπησαν τα γρήγορα αυτοκίνητα, την καλή ροκ και τις γάτες.
....
Ένοχο Πάθος
Την πρώτη φορά πού δημοσιεύτηκε αυτή ή εξομολόγηση τυπώθηκε με γράμματα τόσο μικρά, που δεν την διάβασε κανείς.
Καλύτερα! σκέφθηκα τότε. 0ι αμαρτίες πρέπει να μένουν κρυφές.
Αλλά ή άδικη ενοχή πού νιώθω με πνίγει. Επανέρχομαι!
Κάποια στιγμή βρίσκουν όλες οι καταπιεσμένες μειονότητες τον συνήγορο τους: οι ομοφυλόφιλοι, οι ερυθρόδερμοι, οι μορμόνοι, οι μαζοχιστές, οι ραδιοπειρατές, οι χίπηδες, οι φιλόζωοι...
Γιατί όχι και εγώ; Στο κάτω-κάτω δεν ενοχλώ κανένα!
Ομολογώ το κρίμα μου. ( Ψ ι θ υ ρ ι σ τ ά ): Αγαπώ τα αυτοκίνητα. (Πιο δυνατά): ΑΓΑΠΩ ΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ!
Κι όχι μόνο τα αυτοκίνητα αλλά και την "υπερβολική" ταχύτητα, και τους αγώνες, και τις γρήγορες στροφές, και τις αναβάσεις, και τους χωματόδρομους και - τι διαστροφή! - προτιμώ να οδηγώ στη βροχή, στο χιόνι ή στο γαρμπίλι, παρά στην μετριοπαθή στεγνή άσφαλτο...
Και, αλίμονο! Δεν αγαπάω καν τα χρήσιμα πενταθέσια, πεντάπορτα, αυτοκίνητα, με απλόχωρο πορτ-μπαγκάζ, πού στο κάτω-κάτω σε μεταφέρουν "από χωρίου εις χωρίον". Όχι, προτιμώ τα διθέσια, δίπορτα, χωρίς πορτ-μπαγκάζ, πού είναι άχρηστα για κάθε οικογένεια. Πού είναι χαμηλά και στενάχωρα, έχουν μεγάλα μοτέρ και φαρδιά λάστιχα και είναι αδύνατο να τα οδηγήσει άνθρωπος με υπερβολικό βάρος ή μειωμένη ευκινησία, γιατί, απλούστατα, δεν μπορεί να μπει μέσα...
Αυτό ήταν. Τα είπα και ξαλάφρωσα. Τώρα μπορείτε να με στήσετε στον τοίχο. Χωρίς -παρακαλώ - να μου δέσετε τα μάτια.
Γιατί σας έκρυψα κάτι. Αυτά πού σας εξομολογήθηκα δεν τα σκέπτομαι μόνο. Τα κάνω... Δεν είμαι ένοχος εγκληματικής πρόθεσης - αλλά πράξης... Δεν είναι θεωρητική ή σχέση μου με αυτά τα αντί-οικογενειακά αυτοκίνητα. Τα χρησιμοποιώ. Τα οδηγώ. Τα πληρώνω. . .
Και όσο κι αν ντρέπομαι να το πω, ή εξαθλίωση μου έχει φτάσει στα τελευταίο σκαλοπάτι. Μετά από είκοσι χρόνια σκληρής δουλειάς, μετά από μία επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία, αντί να έχω πολυκατοικίες, βίλες, οικόπεδα, μετοχές ή χρυσάφι, έχω... ένα αυτοκίνητο.
Τρομερό! θ’ αναφωνήσουν οι καλοί αστοί.
Κι ακόμα χειρότερο: άνθρωπος με σπουδές φιλοσοφίας και φιλολογίας, με πολυετή θητεία σε ξένα πανεπιστήμια, συγγραφεύς πολλών βιβλίων και μελετών, σχολιαστής και κριτικός - βρίσκω την μεγαλύτερη ευχαρίστηση μέσα σε (ή κάτω από) μία α ν τ ι -πνευματική μηχανή. (Ναι, μαστορεύω κι όλας!). Και δίπλα στην (σοβαρή) φιλοσοφικό-λογοτεχνική μου βιβλιοθήκη έχω και μιαν άλλη, γεμάτη βιβλία και περιοδικά για... αυτοκίνητα.
Αίσχος! θα ανακράξουν οι απανταχού διανοούμενοι.
(Τώρα πού το ξαναδιαβάζω προβλέπω πώς το κείμενο αυτό θα καταχωρηθεί κάποτε στα αναγνωστικά του σχολείου με τίτλο "εξομολόγηση ενός χαμένου κορμιού" και θα διαβάζεται στα παιδιά για να εντείνει την αποστροφή τους προς τις αντικοινωνικές πράξεις).
Βέβαια εγώ έχω επεξεργαστεί ολόκληρη θεωρία πού δικαιολογεί φιλοσοφικά το βίτσιο μου (κάτι περί αυτο-κίνησης πού συνδέεται με την ελευθερία, την ανεξαρτησία και την αυτονομία). Άλλα αυτή δεν θα συμπεριληφθεί σε αναγνωστικά. Ίσως στο index των απαγορευμένων βιβλίων.
Πριν τρία χρόνια - καταλαβαίνοντας πώς δεν είναι δυνατό να πηγαίνω πάντα κόντρα στο ρεύμα - πήρα την απόφαση να αναμορφωθώ. Να γίνω ένας λογικός, σώφρων και ευυπόληπτος πολίτης, με κοινωνική συνείδηση και συναίσθηση ευθύνης. Πούλησα το (τότε) μεγάλο μου αυτοκίνητο και το αντάλλαξα με δύο μικρά (μονά-ζυγά) οικογενειακά.
Για ένα χρόνο δεν αμάρτησα καθόλου. Περιοριζόμουν στο να προσθέτω κάθε εβδομάδα κι από ένα ακόμα "έξτρα" στα ταπεινά μου οχήματα.
Μέχρι πού ΤΗΝ είδα. Τέσσερις μήνες πάλεψα με την λογική μου, με τα ήθος μου, με τη σοβαρότητα μου, με τις ενοχές μου, με το πορτοφόλι μου. Κάθε τόσο περνούσα και την κοίταζα. Περίμενε υπομονετική, ήσυχη αλλά σίγουρη για την γοητεία της. Ήξερε ότι θα αργήσει να αγοραστεί, γιατί ήταν "τεκμήριο". Τεκμήριο αμάχητο, όχι πλούτου (άλλα αυτοκίνητα τον τεκμηριώνουν καλύτερα) αλλά γούστου και γνώσης. Κλεισμένη στις αιφνίδιες καμπύλες και τις δυναμικές αιχμές της (πού κοσμούν ήδη το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης) περίμενε.
Άντεξα ακόμα ένα μήνα. Και τελικά ξανακύλησα. "Ενέδωσα" πού θα έλεγε ο Καβάφης.
Τώρα οδηγώ ένα αυτοκίνητο πού με το τιμόνι του απασχολεί όλες τις νευρικές απολήξεις των δακτύλων, ενώ με τα πεντάλ του διαψεύδει όλα τα εξαρτημένα ανακλαστικά της συνηθισμένης οδήγησης. Ένα αυτοκίνητο που με έκανε να ξεχάσω τη μεγαλύτερη μου παλιά αγάπη: την Porsche Carrera. Ένα αυτοκίνητο πού βρίσκεται 10 χρόνια μπροστά σα σύλληψη. Σκεφθείτε: με κινητήρα 2700 κυβικών εκατοστών, καταναλίσκει στον ανοιχτό δρόμο 10 λίτρα στα 100 - με απαγορευμένες ταχύτητες.
Αν αύριο ο κ. Καθένας θα μπορεί να κυκλοφορεί οικονομικά το οικογενειακό του, όχημα, θα το οφείλει στην συνταγή πού πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε στο αντικοινωνικό αυτό τετράτροχο: αεροδυναμική γραμμή, ελαφριά κατασκευή και υψηλή συμπίεση για τέλεια καύση.
Ξέρω πώς είναι ένα από τα τελευταία σπορ αυτοκίνητα (είδος υπό εξαφάνιση) και οπωσδήποτε το τελευταίο πού θα μπορώ να αποκτήσω. Ή νέα του τιμή (μετά τις διπλές εισφορές) είναι απλησίαστη. Ή αίσθηση του αναντικατάστατου κάνει τις όψιμες αγάπες πιo έντονες. Τις πυροδοτεί με πίκρα και πάθος.
Αλίμονο! "Όποιος δεν ένιωσε το αυτοκίνητο αυτό να χορεύει, σε στροφές με την αγωνιστική του ανάρτηση να αντιδρά σαν γεωμετρικό θεώρημα - έχει χάσει κάτι από τον πλούτο της ζωής. Όποιος δεν έχει ζήσει την διχοτόμηση του ανέμου με ύπερδιακόσια χιλιόμετρα...
Λοιπόν ναι - όπως έλεγαν παλιά, για τους παράνομους εραστές - είμαι έρμαιο του πάθους μου, είμαι άθυρμα στα χέρια της, θήραμα στα δίχτυα της. Θα πάω στην κόλαση των κακών αστών. Έστω: καλύτερα αυτό, παρά η "κονόμα" και ή "μάσα" στις ταβέρνες των Μεσογείων...
Έτσι λεω, κι όμως τα πλέγματα ενοχής με κυνηγούν. "Αισθάνομαι κηλιδωμένος άνθρωπος να είμαι" πού γράφει κι ο ποιητής Παπατζώνης. Αλλά ελπίζω κάπου στην κόλαση πού θα πάω να υπάρχει μία γωνιά γι αυτούς πού αγάπησαν τα γρήγορα αυτοκίνητα, την καλή ροκ και τις γάτες.
....