[aeriko]

Σουλιώτικο

Τον Ιούλιο του 1792 ο Αλή Πασάς κατά την πρώτη εκστρατεία εναντίον του Σουλίου ήταν βέβαιος ότι θα καθυποτάξει τους Σουλιώτες διότι θα τους εύρισκε απροετοίμαστους. Ειχε προσποιηθεί ότι εκστρατεύει εναντίον του Αργυροκάστρου και εζήτησε την συνδρομή των Σουλιωτών. Αυτοί παραπλανήθηκαν από τα λόγια του και του έστειλαν μόνο 70 επιλέκτους με αρχηγό τον Λάμπρο Τζαβέλα. Αφού τους συνέλαβε και φυλάκισε ξεκίνησε με 12.000 πεζούς και ιππείς εναντίον του Σουλίου. Ενας εκ των Σουλιωτών κατόρθωσε να διαφύγει και να μηνύσει στους συμπολίτες του τα τεκτενόμενα. Ετσι κατάφερε ο Γεώργιος Μπότσαρης (πατέρας του Μάρκου) να οργανώσει την άμυνα στα στενά του Σουλίου. Στις 20 Ιουλίου 1792 ο στρατός του Αλή Πασά κατετροπώθη και ο ίδιος διεσώθη διαφεύγοντας στα Ιωάννινα. Στην νίκη συνετέλεσαν και 400 Σουλιώτισσες υπό την αρχηγία της Μόσκως Τζαβέλαινας (γυναίκας του Λάμπρου). Μετά την ήττα ο Αλής αναγκάσθηκε να συνθηκολογήσει με τους Σουλιώτες.

Τρία μπαιράκια φαίνονται ‘ποκάτω από το Σούλι.
Το να ναι του Μουχτάρ πασά, τ άλλο του Σελιχτάρη,
Το τρίτο το καλύτερο είναι του Μιτσιμπόνου.
Μια παπαδιά τ αγνάντεψεν από ψηλή ραχούλα:

‘’Που στε του Λάμπρου τα παιδιά, που στεν οι Μποτσαραίοι;
Αρβανιτιά μας πλάκωσε, θέλει να μας σκλαβώσει’’
‘’Ας έρτουν οι παλιότουρκοι, τίποτε δε μας κάνουν!
Ας έρτουν πόλεμο να ιδούν και Σουλιωτών τουφέκια,
Να μάθουν του Λάμπρου το σπαθί, Μπότσαρη το τουφέκι,
Τ άρματα των Σουλιωτισσών της ξακουσμένης Χάιδως’’

Κι ο Κουτσονίκας φώναξεν από το μετερίζι:
‘’Παιδιά, σταθείτε στέρεα, σταθείτε αντρειωμένα,
γιατ έρχεται ο Μουχτάρ πασάς με δώδεκα χιλιάδες’’

Ο πόλεμος αρχίνησε κι ανάψαν τα τουφέκια.
Τον Ζέρβα και τον Μπότσαρη εφώναξε ο Τζαβέλας:
‘’Παιδιά μ΄ήρθ΄ η ώρα του σπαθιού κι ας πάψει το τουφέκι’’
Κι όλοι επιάσαν και σπάσανε τις θήκες τω σπαθιώ τους.
Τους Τούρκους βάνουνε μπροστά, τους βάνουν σαν κριάρια.

Αλλοι εφεύγαν κι άλλοι έλεγαν ‘’Πασά μου, ανάθεμά σε!
Μέγα κακό μας έφερες τούτο το καλοκαίρι, εχάλασες τόση Τουρκιά, σπαήδες κι
Αρβανίτες.
Δεν είναι εδώ το Χόρμοβο, δεν είν η Λαμποβίτσα,
εδώ ειν το Σούλι το κακό, εδώ ειν το Κακοσούλι,
που πολεμούν μικρά παιδιά, γυναίκες σαν τους άντρες,
που πολεμάει η Τζαβέλαινα σαν άξιο παλικάρι.

Κι ο Μπότσαρης εφώναξε με το σπαθί στο χέρι:
‘’Ελα , πασά, τι κάκιωσες και φεύγεις με μενζίλι:
Γυρισ’ εδώ στον τόπο μας, στην έρημη την Κιάφα,
Εδώ να στήσεις το θρονί, να γένεις και σουλτάνος’’