[aeriko]

ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΛΗ
(Ιούλιος 1822)

Ο Μαχμούτ πασάς , ο επιλεγόμενος Δράμαλης, λόγω καταγωγής του από την Δράμα της Μακεδονίας, είχε διορισθεί από τον Σουλτάνο σερασκέρης στρατιάς 30.000 περίπου πεζών και ιππέων. Αφού κατήλθε από την Λάρισα στην Ανατολική Στερεά σκοπό είχε να εισβάλει στην Πελοπόννησο και να καταπνίξει την Επανάσταση των Ελλήνων, συνεπικουρούμενος και εκ του τουρκικού στόλου στον Κορινθιακό και Αργολικό Κόλπο. Καμμία αντίσταση δεν συνάντησε στην Ανατολική Στερεά και στα Στενά της Μεγαρίδος. Κατέλαβε την Ακροκόρινθο, που εγκαταλήφθηκε από τους Ελληνες και δια μέσου των αφύλακτων στενών των Δερβενακίων προήλασε στην Αργολική πεδιάδα, όπου συγκράτησε την έτοιμη προς παράδοση τουρκική φρουρά του Ναυπλίου και ακύρωσε την συναφθείσα συνθήκη παραδόσεως.
Οι Ελληνες συγκεντρώθηκαν στους Μύλους της Λέρνης και στις πηγές του Ερασίνου, υπό την αρχηγία του Κολοκοτρώνη και απασχόλησαν τον Δράμαλη επί μακρόν στην πολιορκία του Αργους, καταστρέφοντας όσα τρόφιμα και εφόδια μπορούσαν.
Ο Κολοκοτρώνης προβλέποντας ότι ο Δράμαλης θα αναγκαζόταν να υποχωρήσει στην Κόρινθο, κατέλαβε τα στενά των Δερβενακίων με 2500 άνδρες υπό τον Νικηταρά. Και όταν την 26 Ιουλίου 1822 επιχείρησε ο στρατός του Δράμαλη να διέλθει δια των στενών, υπέστει μεγάλη φθορά, έκτοτε δε ο Νικηταράς ονομάσθηκε και Τουρκοφάγος. Οι διαφυγόντες τούρκοι κατά την ημέρα εκείνη αποδεκατίσθηκαν από τις στερήσεις και τις αρρώστιες. Ο Δράμαλης κατάφερε να φθάσει στην Κόρινθο, όπου και πέθανε.

Φύσα μαίστρο δροσερέ κι αέρα του πελάγου,
Να πας τα χαιρετίσματα στου Δράμαλη τη μάνα.
Της Ρούμελης οι μπέηδες, του Δράμαλη οι αγάδες
Στο Δερβενάκι κείτονται, στο χώμα ξαπλωμένοι.
Σρ’ωνα ‘χουνε τη μαύρη γής, προσκέφαλο λιθάρια
Και γι’ απανωσκεπάσματα του φεγγαριού τη λάμψη.

Κι ένα πουλάκι πέρασε και το συχνορωτάνε:
‘’Πουλί, πως πάει ο πόλεμος, το κλεφτικο ντουφέκι;’’
“Μπροστά πάει ο Νικηταράς, πίσω ο Κολοκοτρώνης,
και παραπίσω οι Ελληνες με τα σπαθιά στα χέρια”

Γράμματα πάνε κι έρχονται στων μπέηδων τα σπίτια.
Κλαίνε τ’ αχούρια γι’ άλογα και τα τζαμιά για Τούρκους,
Κλαίνε μανούλες για παιδιά, γυναίκες για τους άντρες.