[Arkas]

Πέργαμoς

Η Πέργαμoς ήταν μια δοξασμένη και πλούσια πόλη της επαρχίας Τευθρανίας της Μυσίας, στη Μικρά Ασία, και πρωτεύουσα του ομώνυμου Βασιλείου. Βρισκόταν χτισμένη πάνω σε ένα μικρό λόφο 300 μ. υψόμετρο, (από τον οποίο πήρε το όνομά της, που σημαίνει φρούριο ή ακρόπολη), μέσα σε μια εύφορη κοιλάδα που εκτεινόταν προς Δ. μέχρι τις ακτές του κόλπου Ελαίας (σημ. Τσανταρλή) και του Αδραμμυτίου, έναντι της Λέσβου. Η πόλη βρισκόταν ανάμεσα των δύο παραποτάμων του Κάικου, του Σελινούντα και του Κητείου που χάριζαν στη πόλη πλούσια κοιλάδα.

Ιστορία

Η ιστορία της πόλης αρχίζει στις αρχές του 4ου αιώνα π.χ και μέχρι την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντική. Κατά την διάρκεια της εκστρατείας εξελίχθηκε σε μια από της σημαντικότερες πόλεις της Μυσίας.
Στα 293 π.Χ., όταν ο βασιλιάς Λυσίμαχος ασφάλισε στο οχυρό του λόφου τους θησαυρούς του και ανάθεσε στο στρατηγό του Φιλέταιρο να τους φυλάει. Ο Φιλέταιρος, μετά το θάνατο του Λυσίμαχου και με τα 9.000 τάλαντα των θησαυρών, ένα ποσό τεράστιο για την εποχή του, ίδρυσε το μικρό κρατίδιο της Περγάμου, που το κράτησε μέχρι το θάνατό του. Ο Άτταλος Α', ο απόγονός του, χρησιμοποίησε το μεγαλύτερο μέρος του θησαυρού για να εξωραΐσει την Πέργαμo κι ο Ευμένης ο Β', ο διάδοχός του, έχτισε ένα πλήθος ναών και δημόσιων κτηρίων και ανάμεσά τους το βωμό της Περγάμου.
Η Πέργαμoς καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους κι έγινε το μεγαλύτερο εμπορικό, πολιτικό και στρατιωτικό κέντρο της ρωμαϊκής επαρχίας της Ασίας. Η βιβλιοθήκη της ήταν από τις μεγαλύτερες του κόσμου, αλλά ο Αντώνιος χάρισε τα βιβλία της στη βασίλισσα της Αιγύπτου, την Κλεοπάτρα. Στην Πέργαμo άκμασε και ο διάσημος γιατρός της αρχαιότητας Γαληνός. Μετά την επανάσταση των Περ####νών κατά των Ρωμαίων (88) και την επανάσταση του Μακρινού, δολοφόνου του Καρακάλλα (117), η Πέργαμoς απογυμνώθηκε από τα αξιολογότερα μνημεία τέχνης τα οποία μεταφέρθηκαν στη Ρώμη. Τον 7ο αιώνα έγινε βυζαντινή επαρχία και στα 1401 καταστράφηκε εντελώς από τον Ταμερλάνο και έμεινε για έναν αιώνα έρημη και ακατοίκητη, μέχρι που στα 1450 οι Τούρκοι ξανάχτισαν την πόλη στους πρόποδες του λόφου.
Ο σημερινός οικισμός διατηρεί παραφθαρμένα την αρχαία ονομασία που λέγεται Bergama και έχει πληθυσμό περίπου 55.000 κατοίκων.



Το χρονικό των ανασκαφών της Περγάμου

Την πρώτη ακριβή περιγραφή των καταστραμμένων μνημείων της λαμπρότατης πολιτείας των Ατταλιδών την έδωσε ο Θ. Σμιθ το 1674 σε λατινική γλώσσα και σε 4 χρόνια αργότερα στα αγγλικά, στο βιβλίο του για τις «Επτά εκκλησίες της Αποκαλύψεως». Ακολούθησαν κι άλλοι περιηγητές γυρεύοντας κι αυτοί τα λείψανα της εκκλησίας που ανέφερε ο Άγιος Ιωάννης. Από τότε κάθε νέος περιηγητής προσθέτει και κάτι περισσότερο στις περιγραφές αυτές. Το χρονικό των Ανασκαφών της Περγάμου 1871-1886 του E. Schulte (Σούλτε), που βασίζεται πάνω στην αλληλογραφία (444 γράμματα) του Καρλ Χούμαν και διαφόρων προσωπικοτήτων και επιστημόνων της εποχής έρχεται να συμπληρώσει τον πρώτο τόμο που κυκλοφόρησε στις 4 Οκτωβρίου 1959, σαν άνοιγε ξανά, για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο, το περίφημο «Μουσείον της Περγάμου» του Βερολίνου, όπου και βρίσκεται ο μεγάλος περ####νός Βωμός.
Ο Καρλ Χούμαν νεαρός φοιτητής της Αρχιτεκτονικής της Ακαδημίας του Βερολίνου με μια φυματίωση που κλονίζει συνεχώς την υγεία του, αλλά με αχαλίνωτη ρομαντική διάθεση των 22 χρόνων πρωτοέρχεται στην Πέργαμo –τα Μπέργκαμα όπως λέγονταν τότε – ύστερα από πολλές περιπέτειες το φθινόπωρο του 1864. Γνωρίζεται με τον Έλληνα γιατρό Ράλλη και αρχίζει συχνές επισκέψεις μαζί του και μόνος πάνω στο λόφο της Ακρόπολης με την ελπίδα να σώσει ό,τι μπορεί από την καταστροφή των αρχαίων μαρμάρων που λίγα–λίγα γίνονται ασβέστης μέσα σ΄ένα γειτονικό καμίνι. Κατορθώνει να εγκατασταθεί ως μηχανικός – τοπογράφος στην Πέργαμo το 1868 και εκεί απασχολεί 2.000 εργάτες, 1.000 βόδια, 500 καμήλες, άλογα και υποζύγια για την κατασκευή των δρόμων. Όλοι αγαπούν τον ψηλό ξανθό, γλυκομίλητο νεαρό, τον προστατεύουν, τον ακούνε, τον θεωρούν σαν «πασά»της περιοχής. Από τότε με την βοήθεια του Ράλλη αρχίζει να μαζεύει ό,τι μάρμαρα μπορεί να σώσει από το καμίνι, τα ταξινομεί στο σπίτι του Ράλλη από το 1869 και εκεί τελικά κατορθώνει να φέρει το 1871 την γερμανική αρχαιολογική αποστολή που απαρτίζονταν από τους Ε. Κούρτιους. Φ Άντλερ κα Ε. Γκέλτσερ
Βικιπαίδεια


.