[Carduelis]

Έτσι ο διασώστης ελέγχει με τη σειρά προτεραιότητας τα υπόλοιπα που περιλαμβάνει ο αλγόριθμος:

Response - Ανταπόκριση Είναι η διαδικασία που εκτιμάται αν ο τραυματίας έχει συνείδηση (κοινώς αν επικοινωνεί). Ο διασώστης πλησιάζει τον τραυματία και τον ρωτά “είσαι καλά; πως σε λένε;”, ή χτυπάει παλαμάκια κοντά στα αυτιά του, αν δεν αποκρίνεται τον σκουντάει ελαφρά στους ώμους. Αν δεν υπάρχει καμμία αντίδραση, ήχος, ή κίνηση εκ μέρους του τότε ο τραυματίας δεν έχει συνείδηση και θα πρέπει να εξακριβώσει αν βρίσκεται σε κώμα/shock λόγω βαριάς κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης, ή μεγάλης αιμορραγίας (εξωτερικής ή εσωτερικής). Είναι αυτονόητο οτι σε τραυματία που κινείται ή μιλάει παραλείπεται ο παραπάνω έλεγχος.

Airway - Αεροφόροι οδοί Ακολουθεί ο έλεγχος της αναπνοής και της βατότητας της ανώτερης αεροφόρου οδού (στόμα-φάρυγγας-λάρυγγας). Ο διασώστης εξετάζει αν υπάρχει αναπνοή με την ακοή και την αφή του. Πλησιάζοντας στο στόμα του τραυματία προσπαθεί να ακούσει αν υπάρχει αναπνοή, κοιτάει αν κινείται ο θώρακας ενώ τοποθετεί τα χέρια στο στήθος του για να νοιώσει τις αναπνευστικές κινήσεις. Αν δεν βλέπει το θώρακα να κινείται και δεν ακούει αναπνοή ή αν ο τραυματίας δεν έχει συνείδηση και έχει ενδείξεις οτι κάτι φράζει τους αεραγωγούς (δύσκολη ή σφυριχτή αναπνοή) τότε θα πρέπει να ελέγξει τη βατότητα του στοματοφάρυγγα και να αφαιρέσει ότι τον φράζει (συνήθως αίματα, σπασμένα δόντια, τραυματισμένη γλώσσα κλπ). Ο έλεγχος αυτός γίνεται επίσης με ειδική τεχνική (Παράρτημα 2). Αν ο τραυματίας μιλάει με ευκολία ή κινείται ο έλεγχος αυτός παραλείπεται.

Circulation - Kυκλοφορία Είναι η διαδικασία όπου ο διασώστης εξετάζει αν ο τραυματισμένος αναβάτης έχει σφυγμό (αν δουλεύει η καρδιά του). Ο έλεγχος γίνεται βάζοντας το αυτί του πάνω στο στήθος στο μέρος της καρδιάς ή ψηλαφώντας με τα δάκτυλα αν υπάρχει σφυγμός στις καρωτίδες.Προφανώς σε τραυματίες που μιλούν ή κινούνται ή έχουν αναπνευστικές κινήσεις ο έλεγχος αυτός παραλείπεται.


Δ. Σε ποιές ενέργειες οδηγούν το διασώστη τα ευρήματα που προκύπτουν;;

Το επόμενο βήμα είναι η αξιολόγηση από τον διασώστη των ευρημάτωνπου προέκυψαν. Με βάση τα ευρήματα τα 4 πιθανά σενάρια με τις αντίστοιχες ενέργειες είναι:

1.Ο τραυματίας να έχει συνείδηση (αντιδράσεις) και επίσης δική του αναπνοή και σφυγμό: Δεν χρειάζεται ο διασώστης να τον μετακινήσει, ούτε να του βγάλει το κράνος.Ασχολείται με τυχόν άλλα τραύματα (πχ σταμάτημα αιμορραγίας)τον καθησυχάζει και περιμένει το ασθενοφόρο.

2.Ο άρρωστος δεν αντιδρά αλλά έχει δική του αναπνοή και σφυγμό: Ο διασώστης τον τοποθετεί σε θέση πλάγια για να μην πνιγεί από εμετό και ελέγχει την αναπνευστική οδό. Ασχολείται με τυχόν άλλα τραύματα (πχ σταμάτημα αιμορραγίας)και περιμένει το ασθενοφόρο.

3.Ο άρρωστος δεν αντιδρά, δεν έχει δική του αναπνοή αλλά έχει δικό του σφυγμό: Ο διασώστης τον τοποθετεί σε ύπτια θέση (ανάσκελα), ελέχγει τη βατότητα της αναπνευστικής οδού και κάνει τεχνητή αναπνοή στόμα με στόμα μέχρι να έρθει το ΕΚΑΒ. Δεν χρειάζονται θωρακικές συμπιέσεις εφ’ όσον υπάρχει σφυγμός. Κάθε τόσο πρέπει να ελέγχει αν διατηρείται ο σφυγμός και αν επανήλθε η αναπνοή.

4.Ο άρρωστος δεν αντιδρά, και δεν έχει ούτε δική του αναπνοή ούτε σφυγμό: Είναι το χειρότερο σενάριο και ο διασώστης πρέπει να τοποθετήσει τον τραυματισμένο αναβάτη σε ύπτια θέση και αφού ελέγξει τη βατότητα της αεροφόρου οδού να κάνει τεχνητή αναπνοή και θωρακικές συμπιέσεις μέχρι να έρθει το ΕΚΑΒ. Χρειάζεται και άλλα άτομα για βοήθεια. Η συχνότητα είναι περίπου 100 συμπιέσεις ανά λεπτό και διακόπτει κάθε 30 θωρακικές συμπιέσεις για να δώσει 2 αναπνοές.


Ε. Έλεγχος αιμορραγίας - καταγμάτων

Σε κάθε σοβαρό τροχαίο ο αναβάτης εμφανίζει μικρές ή μεγαλύτερες αιμορραγίες που είναι απειλητικές για τη ζωή του. Ο διασώστης ακόμα κι αν δεν βλέπει κάποια εμφανή αιμορραγία θα πρέπει να εξετάζει διαρκώς τον αναβάτη για σημεία επιδεινούμενης εσωτερικής και μη ορατής αιμορραγίας (ταχυκαρδία, εφίδρωση, εμφάνιση σύγχισης, μεγάλη ωχρότητα δέρματος κλπ).
Αν διαπιστωθεί μεγάλη εξωτερική αιμορραγία από κάποιο σημείο του σώματος, ο θα πρέπει να προσπαθήσει να την σταματήσει αλλιώς ο αναβάτης θα πέσει σε ολιγαιμικό σόκ. Ο μοναδικός τρόπος είναι η πίεση ή περίδεση του σημείου που αιμορραγεί με γάζες ή κάποιο ύφασμα (όσο πιο καθαρό γίνεται). Αν το ύφασμα μουσκέψει στο αίμα δεν το πετάει αλλά προσθέτει νέο από πάνω και συνεχίζει να πιέζει. Αν υπάρχει η δυνατότητα το σημείο που αιμορραγεί πρέπει να τοποθετηθεί σε ψηλότερο σημείο από την καρδιά. Παρότι ο τραυματίας θα χρειατεί υγρά στο νοσοκομείο στο χώρο του ατυχήματος δεν του χορηγεί νερό για τον κίνδυνο εμετού. Αν υπάρχει επίσης κάποιο ξένο σώμα (σίδερο, ξύλο κλπ) που έχει τρυπήσει κάποιο σημείο του σώματος δεν το αφαιρεί γιατί υπάρχει ο κίνδυνος μεγαλύτερης αιμορραγίας κατά την αφαίρεσή του. Φροντίζει όμως να μην μετατοπίζεται όσο γίνεται και να παραμένει σταθερό.
Οσον αφορά τα κατάγματα των άκρων (χέρια, πόδια) αν είναι παρεκτοπισμένα και σε παράξενη γωνία με το υπόλοιπο χέρι ή πόδι δεν χρειάζεται να τα επαναφέρει στη σωστή θέση. Αρκεί να ελέγξει τυχόν αιμορραγία στο σημείο εκείνο και να το ακινητοποιήσει όσο γίνεται.