Κρανιοεγκεφαλική κάκωση και αναβάτης μοτο

[Carduelis]

Κρανιοεγκεφαλική κάκωση και αναβάτης μοτο


Ψάχνοντας να βρω στοιχεία σχετικά με τα κριτήρια πιστοποίησης των κρανών σκέφτηκα να ξεκαθαρίσουμε πρώτα ποιές είναι οι ιδιαιτερότητες της κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης (ΚΕΚ) και σε τι διαφέρει ο τραυματισμός του εγκεφάλου από τα άλλα σημεία του σώματος (ελπίζω δίχως να φρικάρετε!).

Τα τροχαία ατυχήματα, και ανάμεσά τους και αυτά με μοτοσυκλέτα, έχουν δυστυχώς μεγάλη συμμετοχή (20%) στην τραυματική εγκεφαλική κάκωση που με τη σειρά της είναι ο κύριος λόγος θανάτου των αναβατών (εικόνα-1). Τα πράγματα χειροτερεύουν ειδικά αν αναλογιστούμε οτι συνήθως υπάρχουν και άλλα τραύματα, αιμορραγίες, κατάγματα κλπ...
traumatic-brain-injury-chart.jpg (Εικόνα-1)
Ουσιαστικά η βαρύτητα της ΚΕΚ σχετίζεται με τις ιδιαιτερότητες της ανατομίας του εγκεφάλου. Η προστασία του εξαρτάται εξωτερικά από ένα οστικό κέλυφος (το κρανίο) και εσωτερικά από ένα στρώμα υγρού (εγκεφαλονωτιαίο υγρό) στο οποίο επιπλέει ώστε να τον προστατεύει σαν αμορτισέρ στις συνηθισμένες απότομες μετατοπίσεις. Σε περίπτωση τροχαίου όμως οι δυνάμεις που ασκούνται είναι πολλαπλάσιες Όπως κάθε όργανο του σώματός μας όταν χτυπήσει δύο πράγματα θα συμβούν:
α/ κάταγμα στα σκληρά μέρη (κρανίο) και
β/ αιμορραγία και οίδημα (πρήξιμο) στον εγκέφαλο.
img0.jpg (Εικόνα-2)
Ανάλογα με τη στρεπτική ροπή μπορεί να ασκηθεί τέτοιας μορφής δύναμη που το κρανίο να παραμείνει άθικτο, ο εγκέφαλος όμως να χτυπήσει σαν μπάλα του πινγκ πόνγκ στο εσωτερικό μέρος και να γεμίσει αιματώματα. Είναι λοιπόν συχνό σε μια μέτριας δύναμης σύγκρουση ενώ δεν υπάρχουν κατάγματα κρανίου να υπάρχουν αιμορραγίες και οίδημα που είναι εξαιρετικά επικίνδυνα.
Η αιμορραγία γιατί σημαίνει οτι αφ ενός ένα μέρος του εγκεφάλου έπαψε να αιματώνεται, μια που το αντίστοιχο αγγείο έσπασε και εφ ετέρου γιατί το αιμάτωμα που δημιουργείται προκαλεί πίεση στον υπόλοιπο υγιή εγκέφαλο (εικόνα-2). Τα αιματώματα μπορεί να είναι περισσότερα από ένα (εικόνα-3) και μάλιστα ίσως είναι και σε σημεία που δεν είναι χειρουργήσιμα.
(Εικόνα-3)
Το πρήξιμο είναι επίσης επιβαρυντικό γιατί ο εγκέφαλος εμποδίζεται να πρηστεί από το κρανίο του. Έχει υπολογιστεί οτι δεν μπορεί να πρηστεί περισσότερο από 10% του όγκου του αλλιώς εμποδίζεται η κυκλοφορία του αίματος, ισχαιμεί και νεκρώνονται (στην ουσία στραγγαλίζονται) τα ζωτικά του κέντρα..

Ακόμα χειρότερα η κλινική εικόνα του αναβάτη τις πρώτες λίγες ώρες μπορεί να είναι παραπλανητικά καλή γιατί η αιμορραγία είναι μικρής ροής, μέχρι να μεγαλώσει το αιμάτωμα και να προκαλέσει συμπτώματα.
Υπάρχει επομένως λόγος “ζωής και θανάτου” να προστατεύουμε το κεφάλι, λίγο περισσότερο από τον αγκώνα μας!!
Δυστυχώς τα πρότυπα (standards) που εφαρμόζονται για την πιστοποίηση της ασφάλειας των κρανών δεν θα μπορέσουν ποτέ να προσομοιάσουν με ακρίβεια την πολυπλοκότητα των πραγματικών κακώσεων που υφίσταται ο ανθρώπινος εγκέφαλος σε ένα τροχαίο. Άλλο το πόσα g επιτάχυνσης ή επιβράδυνσης δέχεται ένα ομοίωμα από μαγνήσιο (Dummy) και άλλο τι μπορεί να ανεχθεί ένας ανθρώπινος εγκέφαλος. Και να μην ξεχνάμε οτι οι αντοχές του, εξαρτώνται επιπλέον από την συμπεριφορά των υπολοίπων οργάνων στο τροχαίο (κατάγματα, αιμορραγίες, υποξαιμία κλπ) και επίσης από την ηλικία και το μέγεθός του.
Και όσοι αμφιβάλλουν οτι ο εγκέφαλος έχει.. μέγεθος ας δούν τη διαφορά: http://www.smf.org/standards/m/2010/m2010_final_booklet.pdf
Σε περιφέρεια μετώπου 54 cm (κράνος S) υπολογίζεται μάζα 4.100 γραμμαρίων και σε περιφέρεια μετώπου 60 cm (κράνος XL) αντιστοιχεί μάζα 5.600 γραμμαρίων, δηλαδή 1,5 κιλά περισσότερα! Και μπορεί πριν ο εγκέφαλος να συμπεριφερόταν σαν “ευγενές ή ανώτερο όργανο” αλλά σε τροχαίο ατύχημα συμπεριφέρεται σαν σαβούρα, απλώς βάρος! Έτσι ο οργανισμός πιστοποίησης Snell (ο αυστηρότερος από όλους) στα νέα πρότυπα που θα εφαρμόσει από το 2010 θα χρησιμοποιεί ομοιώματα (Dummies) με διαφορετικό μέγεθος κρανίου, άρα και εγκεφάλου, κάθε φορά. Έτσι εκτός από το ότι κάποια κράνη πχ ανοιγόμενα ή ανοικτού τύπου δεν τα δοκιμάζει καν, μην παραξενευθείτε αν δείτε να περνάει την πιστοποίηση ένα κράνος μεγέθους πχ XL και να κόβεται το μέγεθος S.

Άσχετα όμως με τις ατέλειες των δοκιμών και με τις τυχόν διαφωνίες των οργανισμών πιστοποίησης, πρέπει να γίνει μάθημα και συνείδηση στον απλό αναβάτη οτι η ΚΕΚ συνήθως σκοτώνει!
Άρα επιβάλλεται το να φοράμε σωστό κράνος πάντοτε, ακόμα και στις πιό συνηθισμένες και καθημερινές μας διαδρομές (ιδίως τότε).

Νότης