Балкан експрес: Αλητευοντας στα Βαλκανια...

[Ταξιδευτης]

Σε καποια στιγμη βλεπω τα παιδια να στριβουν στη γωνια του δρομου και να κοντοστεκονται μουδιασμενοι λεγοντας "οχι ρε φιλε!"
Πηγα και ειδα αυτο...
Φωτογραφιες και λογια απλα δεν φτανουν να περιγραψουν...

[Ταξιδευτης]

Ομως ο πολεμος παροτι ειχε αφησει ανεξητιλα τα σημαδια του στην πολη, δεν μπορεσε να κανει το ιδιο και στις ψυχες των ανθρωπων. Η πολη ηταν φανερο οτι βρισκοταν σε αναβρασμο και συνεχη δημιουργια, προσπαθοντας να σταθει στα ποδια της με αξιοπρεπεια -τελικα αυτο ειναι χαρακτηριστικο των Βαλκανικων λαων!

Τα φροντισμενα καφε...




...ο πεζοδρομος με τα καθε λογης μαγαζια...




...ομορφες, φροντισμενες μεσαιωνικες εκκλησιες...




...και μια ανοιξη που δεν ρωταει κανενα -απλα ανθιζει τα δεντρα και γεμιζει τους δρομους αρωματα.
Εισαι πολυ μικρος ανθρωπε για να τα βαλεις μαζι μου....

[Ταξιδευτης]

Αντιθεσεις...

H εγκαταλλειψη και το μερακι




Το πλουσιο τωρα...


...με το φτωχο πριν

[Ταξιδευτης]

Απο ψηλα η θεα προς την πολη καθως εκτεινοταν στον απεναντι λοφο ηταν μαγευτικη...



Εδω ομως ειχαμε και μια -το λιγοτερο- παραξενη συναντηση με το ντοπιο πληθυσμο.
Καθως εβγαζα την παραπανω φωτογραφια ανεβαινε ενα αυτοκινητο προς το μερος μου. Δεν εδωσα σημασια -τι το περιεργο εξαλλου; Το αμαξι ομως φτανει μπροστα μου και βλεπω μεσα εναν παραξενο τυπο να με κοιταει εξαλλος και να μου κανει νοηματα. Βγαινει εξω και ερχεται προς το μερος μου θυμωμενος δειχνοντας τη φωτογραφικη και μου λεει με ελαχιστα αγγλικα "Τι φωτογραφιζες; Εμενα; ΓΙΑΤΙ με φωτογραφιζεις;"

Εγω ειχα κατσει και τον κοιτουσα καλα καλα. Δεν μπορουσα να καταλαβω το λογο που τα πηρε ετσι, ειδικα απο τη στιγμη που ΞΕΚΑΘΑΡΑ σημαδευα τον απεναντι λοφο και ΟΧΙ το αμαξι που ανεβαινε. Του ειπα οτι δεν εβγαζα εσενα ρε ανθρωπε μου, ομως ειδα οτι δεν θα εβγαζα ακρη με δαυτον.
Ετσι γυρισα προς τα παιδια που εβλεπαν τη σκηνη αμηχανοι και τους ειπα, καντε οτι μιλαμε και δεν τρεχει τιποτα, για να σηκωθει να φυγει. Ξεκινησαμε λοιπον να περπαταμε τριγυρω αμεριμνοι αγνοοντας τον τυπο ο οποιος για μερικα λεπτα ειχε σταθει εκει μες τη μεση του δρομου ακινητος και αμιλητος και απλα μας κοιτουσε θυμωμενα.
Τελικα μαλλον βαρεθηκε και εφυγε αλλα ηταν σιγουρα μια παραξενη εμπειρια... Οχι τιποτε αλλο, αλλα το να πιαστω στα χερια με καποιον ξενο τη στιγμη που δεν εχω κατι να χωρισω ειναι τελειως ηλιθιο και θα χαλουσε και τη μερα μας.

Οπως και να ειχε ομως ηταν μια ακομα μοναδικη στιγμη στο απροβλεπτο μεχρι στιγμης ταξιδι μας!
Απο εκει κατηφορισαμε παλι προς την πολη για να δουμε λιγο καλυτερα το ιστορικο κεντρο και για τα παιδια να παρουν τα απαραιτητα σουβενιρ...

[Ταξιδευτης]

Ταξιδευοντας βλεπεις τα πιο παραξενα πραγματα αλλα σε αυτο το ταξιδι καθε γωνια εκρυβε και μια νεα εκπληξη! Τι δουλεια ειχε αραγε αυτο το κατακοκκινο παλτο αφημενο σε αυτη τη γωνια του δρομου; Ποια να ηταν η ιστορια του;




Τα παλια σπιτια στην ανω πολη ηταν κατα κυριο λογο φτιαγμενα απο ξυλο. Φτωχικα αλλα εβλεπες οτι το μερακι και η φροντιδα δεν ελειπαν...
(Προσεξτε πως οι τραβερσες ειχαν πλεον λυγισει στη μεση κατω απο το βαρος του χρονου και των πραγματων...)

[Ταξιδευτης]

Κατεβηκαμε στην πολη ξανα και βρηκαμε το Gazi Husrev-Bey’s, το μεγαλο τζαμι της πολης που χτιστηκε κατα το 16ο αιωνα και αποτελεσε κεντρικο σημειο αναφορας για τους Οθωμανους της πολης.






Η πινακιδα στην εισοδο ολα τα λεφτα: "Οχι φωνες, οχι καπνισμα, οχι φλερτακια.... Α και αν εχετε και κανενα Uzi παρακαλω αφηστε το εξω!"




Περα απο την πλακα ο χωρος ενεπνεε εναν σεβασμο και η ησυχια που επικρατουσε τονιζε ακομα περισσοτερο το οτι εδω ηταν χωρος προσευχης και επικοινωνιας των ανθρωπων με τα Θεια...




Ξαφνικα ηταν σαν να ειχα μεταφερθει σε καποια παλια πολη της Ανατολης... Ιραν, Ιρακ, Τουρκια... Παντως σιγουρα οχι Ευρωπη....






Καπου εκει επιασα κουβεντουλα με ενα παλικαρακι απο τη Γερμανια που ηταν για μερες στο Sarajevo και του ελεγα οτι δεν μπορω να "πιασω" το νοημα της πολης ακομα... Εμοιαζε τοσο παραξενα εκτος τοπου και χρονου σε σχεση με οτι ειχα δει μεχρι στιγμης... Μια διαχυτη θρησκευτικοτητα χωρις ομως συγκεκριμενη ταυτοτητα, με πολυ εντονο το ισλαμικο στοιχειο, ανθρωποι φιλικοι αλλα λιγο απομακροι, η βαρια σκια του πολεμου, τα εντονα χρωματα των νεων που εμοιαζαν να θελουν να αποτιναξουν απο πανω τους τις παλιες αμαρτιες...

Μου απαντησε οτι ερχοταν στην πολη αυτη απο το 1996 λιγο μετα τον πολεμο και ακομα μεχρι σημερα δεν ειχε σαφη απαντηση στο τι ειναι το Sarajevo τελικα... Αινιγμα που μαλλον πρεπει να ζησεις για καιρο για να αρχισεις να το κατανοεις...

Ρωμαικη αρχιτεκτονικη με αραβικους αριθμους στο ρολοι...

[Ταξιδευτης]

Ο δρομος απο εκει μας εβγαλε στον πεζοδρομο με τα τουριστικα μαγαζια, μια περιοχη που θυμιζε εντονα Μοναστηρακι...






Και βεβαια το Τουρκικο στοιχειο πανταχου παρων: Απο το παραδοσιακο καφενειο με τον Τουρκικο καφε...




...τα μαγαζια σουβενιρ με τα μπακιρενια μπρικια....






...τα γλυκισματα...



Τελικα το Οθωμανικο στοιχειο εμοιαζε να ειναι κυριαρχο στην πολη!
Το ιδιο το ονομα Sarajevo ειναι Σλαβικη λεξη βασισμενη στη τουρκικη λεξη "Saray", που σημαινει το παλατι του ηγεμονα -το γνωστο μας σαραι-, ενω το τελευταιο συνθετικο "evo" προερχεται απο την λεξη Ovasi (Saray Ovasi), που σημαινει χοντρικα "η περιοχη γυρω απο το παλατι".

Το Sarajevo εχει πολλα προσωνυμια. Το παλαιοτερο απο αυτα ειναι Šeher, ενας ορος που ο Isa-Beg Ishaković χρησιμοποιουσε για να περιγραψει την πολη που ηθελε να κτισει. Ειναι μια Τουρκικη λεξη που σημαινει "ανεπτυγμενη πολη ξεχωριστης σημασιας" (şehir), που με τη σειρα του προερχεται απο την Περσικη λεξη شهر shahr που σημαινει πολη.

[Ταξιδευτης]

Στην πλατεια Baščaršija γνωστη στους ντοπιους ως "πλατεια περιστεριων" βρηκαμε εκατονταδες περιστερια να περιφερονται γυρω απο τη περιφημη πηγη Sebilj, απο την οποια τρεχουμενο νερο δροσιζε τους κατοικους της πολης αλλα και τους περαστικους εδω και αιωνες.



Η λεξη Serbilj ειναι Αραβικη και σημαινει "το κτισμα στο δρομο του νερου".
Η συγκεκριμενη πηγη χτιστηκε το 1891 και ηταν μια μεταξυ εκατονταδων τετοιων πηγων για τις οποιες η πολη ηταν διασημη. Μια καταστροφικη φωτια ομως το 1671 κατεστρεψε ολες τις πηγες μεχρις ωτου ο βεζιρης Mehmed-pasha Kukavica διεταξε να χτιστει η συγκεκριμενη πηγη στην παλια πολη του Sarajevo, οπου και παραμενει μεχρι σημερα.

Αυτες οι πηγες (γνωστες συλλογικα ως Serbilj) εχουν τις ριζες τους στην Αραβια. Μαλιστα κανονικα στο εσωτερικο της πηγης βρισκοταν καποιος υπευθυνος που γεμιζε κυπελα με νερο για τους διψασμενους περαστικους. Απο τις 300 τετοιες πηγες που υπηρχαν στην πολη το 1660, μονο η συγκεκριμενη σωζεται μεχρι και σημερα.

Εδω υπηρχαν πολλα μικρα αρτοποιια με τοπικες λιχουδιες, οποτε με θεα την ζωη της πλατειας δεν χασαμε την ευκαιρια να τσιμπησουμε κατι. Η μερα μπροστα μας ηταν μεγαλη και δεν θα μπορουσαμε να παραλειψουμε να δοκιμασουμε την τοπικη κουζινα!

[Ταξιδευτης]

Συνεχισαμε τη βολτα μας και βγηκαμε στον ποταμο της πολης και τη περιφημη γεφυρα Latinska Ćuprija. Αυτο το ονομα μπορει να μην σας λεει πολλα, αλλα αυτο ηταν το σημειο οπου δολοφονηθηκε ο Αρχιδουκας της Αυστριας Franz Ferdinand και η γυναικα του Sofia και εγινε η αφορμη να ξεκινησει ο 1ος Παγκοσμιος Πολεμος...




Πολυ ομορφη η εικονα απο εκει πανω παντως...




Απεναντι στεκοταν αλλο ενα αξιοθεατο που ηθελα να δω: το περιφημο Inat kuća με την μοναδικη του ιστορια!



Προς τα τελη του 19ου αιωνα οταν η πολη αρχισε να μεγαλωνει υπο την κυριαρχια της Αυστροουγγρικης μοναρχιας πολλα νεα κτηρια χτιστηκαν στο κεντρο κοντα στον ποταμο, μεταξυ των οποιων το ταχυδρομιο, το Εθνικο μουσειο, το Δικαστικο Μεγαρο και διαφορες κατοικιες.

Οταν ομως οι αρχες προσπαθησαν να φτιαξουν το Δημαρχειακο Μεγαρο ηρθαν αντιμετωποι με το Βοσνιακο πεισμα!
Η τοποθεσια που ειχε επιλεγει ηταν στη δεξια πλευρα του ποταμου Miljacka η οποια ομως ηταν στην ιδιοκτησια ενος γερου ονοματι Benderija, ο οποιος δεν ηθελε να αφησει τις αρχες να κατεδαφισουν το σπιτι του με καμια δυναμη.
Μετα απο μακρες διαπραγματευσεις ο πεισματαρης γερος δεχτηκε να παραχωρησει την ιδιοκτησια του υπο την προυποθεση οτι θα του δωσουν ενα σακι λιρες και θα μετακομισουν το σπιτι του πετρα πετρα στην αλλη πλευρα του ποταμου! Τελικα ετσι και εγινε και εκτοτε το σπιτι του Benderija ονομαστηκε Inat kuća -το σπιτι του πεισματος (Inat γινατι)- μεχρι που το 1997 μετατραπηκε στη σημερινη του χρηση ως ενα πολυ ομορφο παραδοσιακο Βοσνιακο εστιατοριο.
Το σπιτι αυτο ειναι ακομα και σημερα εκει αψηφοντας ολες τις κυβερνησεις και συμβολιζει το πεισμα αυτο του περηφανου λαου.

[Ταξιδευτης]

Περπατησαμε κατα μηκος του ποταμου κατευθυνομενοι πλεον στον ξενωνα και ξανα οι αντιθεσεις ξεπροβαλλαν παντου...
Τα σημαδια του βασανισμενου παρελθοντος με την ελπιδα και ομορφια του σημερα...