Λάδια κινητήρα...

[ortho]

Επειδή εδώ μέσα υπάρχουν και μονοκύλινδροι μεταφέρω το παρακάτω, το βρήκα αυτούσιο σε διάφορα φόρουν μοτοσυκλετών, χωρίς να ξέρω ποιός είναι ο αρχικός συντάκτης του, αν και τα ίδια διάβασα και στη γερμανική wikipedia.

"Ακούμε πολλές φορές για μοτοσυκλέτες με "ξηρό κάρτερ", για τα πλεονεκτήματα αυτής της διάταξης λίπανσης αλλά και για τη δυσκολία που συχνά έχει η μέτρηση της ποσότητας του λαδιού σε έναν τέτοιο κινητήρα.

Πρώτα πρώτα να πούμε ότι οι περισσότερες μοτοσυκλέτες έχουν κινητήρα με υγρό κάρτερ, δηλ. η ποσότητα του λαδιού είναι συγκεντρωμένη στο κάτω μέρος του κινητήρα. Είναι η πλέον διαδεδομένη θέση για το λάδι.

Υπάρχουν όμως και ορισμένες που ο κινητήρας τους έχει ξηρό κάρτερ.
Ξηρό κάρτερ σημαίνει ότι η μεγαλύτερη ποσότητα του λαδιού δε βρίσκεται στο κάτω μέρος του κινητήρα (κάρτερ) αλλά σε κάποιο άλλο σημείο. Συνήθως αυτό είναι μέσα στο πλαίσιο της μοτοσυκλέτας και συγκεκριμένα στο ύψος του λαιμού. Υπάρχουν όμως και μοτοσυκλέτες που η κύρια ποσότητα του λαδιού αποθηκεύεται σε εξωτερικό δοχειάκι. Και στις δύο περιπτώσεις, η ουσία είναι ότι το λάδι αποθηκεύεται όχι στο συνήθη χώρο (κάρτερ) αλλά σε άλλο σημείο της μοτοσυκλέτας, έξω από τον κινητήρα.

Ποιός είναι όμως ο λόγος που ορισμένοι κινητήρες έχουν ξηρό κάρτερ? Προφανώς δεν είναι για να μας μπελαδιάζει και να μας σπάει τα νεύρα.Ξέρω ότι πολλοί νευριάζουν την ώρα που πάνε να δούνε αν το ύψος του λαδιού είναι στο σωστό σημείο. Κάποιοι μάλιστα τρομάζουν, βλέποντας κάποιες φορές το μετρητή (αυτή τη μικρή βεργούλα της τάπας) να μη βουτιέται καν στο λάδι ενώ μετά από λίγα χιλιόμετρα το μηχανάκι να είναι φουλ από λάδι. Παράξενο, ε?

Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή.
Οι πραγματικοί λόγοι, που επιβάλλουν τη λύση του ξηρού κάρτερ σε ορισμένα μηχανάκια είναι δύο.

Ο πρώτος έχει να κάνει με το θέμα του "ύψους" του κινητήρα. Οπου ο κατασκευαστής θέλει να έχει μικρό ύψος κινητήρα (και άρα μεγαλύτερη απόσταση από το έδαφος), επιλέγει η αποθήκευση του λαδιού να μη γίνεται στο κάτω μέρος του κινητήρα (κάρτερ) αλλά σε ένα άλλο σημείο της μοτοσυκλέτας, είτε στο ίδιο το πλαίσιο (συνήθως στο λαιμό) είτε σε ειδικό δοχειάκι. Γι' αυτό λοιπόν βλέπουμε συχνά ξηρό κάρτερ σε enduro, σε motocross κλπ. Βολεύει τους κατασκευαστές, ώστε να επιτύχουν μικρότερη απόσταση από το έδαφος. Βέβαια, δε σημαίνει ότι όλες οι μοτοσυκλέτες αυτής της χρήσης πρέπει σώνει και καλά να έχουν ξηρό κάρτερ. Αν ο κατασκευαστής μπορέσει να "βολέψει" τα μηχανικά μέρη με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται η σωστή απόσταση του κινητήρα από το έδαφος, μπορεί να επιλέξει υγρό κάρτερ. Πάντως, η "μετακόμιση" του δοχείου λαδιού σε σημείο έξω από τον κινητήρα, ως ιδέα, έγινε και για λόγους "χωροταξικούς".

Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με τη χρήση της μοτοσυκλέτας. Σε μοτοσυκλέτες που κινούνται είτε σε χωμάτινη χρήση είτε γενικά έχουν έντονες αναταράξεις και κουνήματα (πέρασμα από πέτρες, κίνηση σε απότομες κλίσεις εδάφους αλλά και κίνηση με σούζα ή endo, π.χ. στα supermoto), είναι πολύ χρήσιμο να εξασφαλίζεται ότι ο κινητήρας θα έχει πάντα λάδι, χωρίς να ρουφάει αέρα η αντλία, όταν μετατοπίζεται έντονα η ποσότητα του λαδιού από το κάρτερ. Εδώ λοιπόν είναι η σημασία της αποθήκευσης της κύριας ποσότητας του λαδιού σε άλλο σημείο (δηλ. όχι στο κάρτερ), διότι με τον τρόπο αυτό παρέχεται στα σίγουρα η αναγκαία ποσότητα λαδιού στον κινητήρα, ασχέτως του αν ο οδηγός του κινείται σαν ... "κατσίκι" ή κάνει τις ... "ταρζανιές" της ζωής του.

Ωραία όλα αυτά, αλλά πώς θα είμαι σίγουρος, ρε παιδί μου, ότι θα μετράω σωστά την ποσότητα του λαδιού και δε θα κοψοχολιάζομαι κάθε φορά?


Για την σωστή μέτρηση της ποσότητας του λαδιού σε κινητήρα με ξηρό κάρτερ, αρκεί να ακολουθήσουμε τις διαδικασίες που λέει το Owners Manual.
1) Θέτουμε σε λειτουργία τον κινητήρα για λίγα λεπτά.
2) Σβήνουμε.
3) Περιμένουμε για κανένα 5λεπτο, θαυμάζοντας το μηχανάκι μας ή ό,τι άλλο "αξιόλογο" δούμε, αν είμαστε στο δρόμο (οι παντρεμένοι προσέχετε)
4) Μετράμε.

Στο σημείο αυτό θα πρόσθετα ότι καλό είναι όση ώρα ζεσταίνουμε τον κινητήρα, να κάνουμε χαλαρά και μια μικρή βολτίτσα 1 - 2 χιλιόμετρα, για να κυκλοφορήσει καλά το λάδι και στο κιβώτιο και γενικά για να κυκλοφορήσει το λάδι παντού, ώστε μετά να επιστρέψει το προβλεπόμενο μέρος της ποσότητας στο χώρο αποθήκευσης (λαιμός ή δοχειάκι). Ρολάρουμε χαλαρά, όμως. Δε σκίζουμε το μηχανάκι. Μετά, σβήνουμε τον κινητήρα και περιμένουμε λίγα λεπτά, όπως είπα, για να κάνουμε τη μέτρηση με την τάπα - μετρητή."